یا آدرس فیزیکی (به انگلیسی: MAC address، media access control address) نشانی عددی است که به صورت سختافزاری در کارت واسط شبکه در کارخانه حک شدهاست. این نوع آدرسدهی موجب شناسایی منحصر به فرد کارت واسط شبکه در بین کارتها میشود و برای ارتباط در لایه فیزیکی استفاده میشود. طول این آدرس ۶ یا ۸ بایت است[۱]. استاندارد این آدرسدهی توسط انجمن مهندسان برق و الکترونیک(IEEE) تعیین شدهاست.
کلیه دستگاهها مانند کامپیوترهای شخصی، تلفنهای هوشمند، مودمهای خانگی، لپتاپها و امثال آن که به یک شبکه متصل میشوند دارای یک مک آدرس اختصاصی هستند که از طریق آن در یک شبکه دادهها به مقصد و واسط شبکه مشخص ارسال میشوند.
تفاوت اصلی آدرس مک با آدرس آی پی در این است که آدرس آی پی در پروتکل TCP/IP و در یک لایه نرمافزاری تعیین میشود ولی آدرس مک در لایه سخت افزاری واقع شدهاست به عبارت دیگر آدرس مک یک آدرس فیزیکی از پیش مشخص شده بر روی کارت واسط شبکه است ولی آدرس آی پی یک آدرس مجازی است که در لایه نرمافزاری شبکه تعیین می گردد.
به عبارت سادهتر آدرس مک حکم کد ملی شخص را دارد که ثابت است، اما آدرس IP مانند کد پستی محل سکونت است که میتواند برای همان شخص تغییر کند. البته باید دانست که روشهایی برای تغییر موقت مک آدرس موجودند
ساختار ظاهری
آدرس مک از ۶ جفت عدد هگزادسیمال تشکیل میشود که با (-) یا (:) از هم جدا میشوند. (مانند: ۰۱-۲۳-۴۵-۶۷-۸۹-ab یا ۰۱:۲۳:۴۵:۶۷:۸۹:ab). شکل استفاده شده دیگر به شکل ۳ گروه چهار رقمی است که با نقطه (.) از هم جدا میشوند (مانند: ۰۱۲۳٫۴۵۶۷٫۸۹ab)
جزئیات آدرس مک
نوع ۶ بایت (۴۸ بیت) آدرس مک ۲۴۸ یا ۲۸۱,۴۷۴,۹۷۶,۷۱۰,۶۵۶ آدرس ممکن را میدهد.
برای آدرس سختافزار دو روش شمارهگذاری مختلف وجود دارد (UAA و LAA)
UAA
نوع آدرسی است که بیش از همه استفاده میشود. این آدرس هنگامی که دستگاه ساخته میشود به آن اختصاص مییابد. سه رقم اول آن سازنده را مشخص میکند. و سه رقم دوم که برای هر دستگاه تغییر میکند، دستگاه را مشخص میسازد. هر سازندهای سه رقم منحصر به فرد خود را دارد که OUI Organizationally Unique Identifier نام دارد. برای نمونه در آدرس ۰۰:۱۴:۲۲:۰۱:۲۳:۴۵ سه رقم اول (۰۰:۱۴:۲۲) شناسه OUI شرکت DELL است. شرکتهای بزرگ چندین شناسه OUI دارند
LAA
آدرسی است که آدرس دستگاه را عوض میکند. امکان تغییر آدرس LAA به هر طول اجازه دادهشده وجود دارد. وقتی LAA ثبت شد، دستگاه از آن به عنوان آدرس مک استفاده میکند