سیستمVARچیست؟
تکنولوژی VAR در جام جهانی چیست؟
تکنولوژی VAR یا Video Assistant Referees یا کمک داور ویدیویی که این روزها نام آن را زیاد می‌شنویم در واقع یک فناوری دیجیتال جدید مورد استفاده از ورزش فوتبال است که طی آن در صحنه های حساس کار تصمیم گیری داوران با بازبینی صحنه توسط این سیستم تسهیل شود. در واقع این سیستم به نوعی کمک داور پنجمی که تیمی پشت آن قرار دارد و در تعامل با دیگر داوران و تیم بازبینی صحنه های بازیست. این سیستم کمک داوری به همه زوایای بازی از طریق دوربینهای مختلفی که دسترسی دارد و می‌تواند هر لحظه که داور اول بخواهد صحنه ها را برای او مجددا پخش کند.
مسلما جام جهانی رویداد بزرگی است و اندکی اشتباه در داوری می تواند سرنوشت تیم ها را عوض کند. مواردی که در جام های گذشته همانند اتفاقی که برای تیم انگلیس روی داد و توپی که از خط عبور نکرده بود و به اشتباه گل تشخیص داده شد و در نهایت موجب حذف این تیم شد، سبب شد که فیفا روی به روشهای دیگر چون داور خط و استفاده از سنسور در توپ فوتبال بیفتد. در نهایت نیز سیستم ویدیو چک همانند دیگر ورزشهایی چون والیبال، تحت نام VAR به فوتبال ورود پیدا کرد. تکنولوژی کمک داور ویدیویی (VAR)، با بهره بردن از فیلم های بازی (به صورت زنده) و همچنین هدست، به داوران امکان اجرای بهتر قوانین فوتبال و همچنین کاهش اشتباهات داوری را می دهد. این سیستم در حال حاضر، از سوی فیفا در برخی لیگ های بزرگ بزرگ فوتبال اروپا و مسابقات بین‌المللی به صورت آزمایشی مورد استفاده قرار می گیرد. با این وجود، هنوز بسیاری از مربیان و بازیکنان و مدیران ورزشی، نسبت به این تکنولوژی تردید دارند. این فن آوری فقط برای صحنه‌های تعیین کننده و تاثیرگذار مانند گل , پنالتی، اخراج و جریمه کردن اشتباهی یک بازیکن به جای بازیکن خطا کار مورد استفاده قرار می گیرد. داور می‌تواند در حین بازی و به صورت مستقیم از کمک داوران ویدیویی در خواست بازبینی صحنه را داشته باشد.
این سیستم چگونه کار میکند؟
سیستم کمک داور ویدیویی علاوه بر دوربین های سیستم تصمیم گیری به هر زاویه از زمین دسترسی دارد و برای بازی هایی که بیش از ۱۲ زاویه از بازی را توسط دوربین پوشش می دهند، می تواند دو دستگاه VAR مورد استفاده قرار گیرد. نکته مهم در استفاده از این سیستم این است که این کمک داوران پشت این سیستم که در اتاقک خود حضور دارند، به آنچه پخش کننده های تلویزیونی نشان می‌دهد بی توجه هستند و خودشان باید بازی را از زوایای مختلف که دوربینهای حاضر در ورزشگاه ان را پوشش می‌دهند، پیگیری کنند. این کار سبب می‌شود که آنها بازی را از زاویه ای ببینند که شاید توسط داور مورد غفلت واقع شده است و در مواردی که نیاز به استفاده از کارت زرد و قرمز هست بهتر بتوانند تصمیم گیری کنند.
چه مواردی شامل استفاده از VAR می‌شوند؟
به گفته سایت فیفا این تکنولوژی داوری در فوتبال، تنها در چهار حالت ابهام در گل شدن، تصمیم در خصوص پنالتی و دریافت کارت زرد یا قرمز و همچنین تشخیص بازیکن خطا کاراستفاده می کنند. بدین ترتیب که داور با کمک سیستم ویدیو چک می‌تواند تشخیص دهد که آیا توپ از خط دروازه عبور کرده یا خیر. همچنین در مواردی که خطا منجر به پنالتی می‌شود یا خیر (همانند بازی ایران – پرتغال که در نهایت پنالتی به نفع ایران گرفته شد) نیز داور می‌تواند از این کمک ویدیویی بهره ببرد. شناسایی بازیکن خاطی و دادن کارت جریمه به او نیز یکی دیگر از کاربردهای VAR است.
VAR چگونه کار میکند؟
فرض کنید خطایی در زمین بازی رخ داده است. در مرحله اول داور در مورد تصمیم گیری در زمینه این صحنه دچار شک و تردید است، به همین جهت یا از VAR درخواست کمک میکند یا تیم VAR به او پیشنهاد می‌دهند که برای بررسی صحنه از آن استفاده کند.در مرحله دوم فیلم ویدیویی صحنه بازی توسط داوران مورد بررسی مجدد قرار می‌گیرد و تیم VAR از طریق هدست در تصمیم گیری داور او را راهنمایی می کنند. در مرحله بعدی نیز داور خود صحنه را بازبینی کرده و تصمیم نهایی خود را اعلام کرده و آن را اجرا میکند.(رضاطاهری)
