فشار خون چیست؟ و چگونه محاسبه می شود
فشار خون چیست؟
اگر تمامی رگ‌های خونی شما را پشت هم بچینند، طول آنها حدود ۹۵٫۰۰۰ کیلومتر خواهد بود. آنها هر روز معادل ۷٫۵۰۰ لیتر خون را حمل می کنند. هرچند واقعا ۴ تا پنج لیتر از آن دائما بازیافت می‌شود.
خون، اکسیژن و مواد مغذی ارزشمند مانند گلوکوز و امینواسید را به بافت های بدن می رسانند.
آنهمه خون بر دیواره عضلانی رگ‌های خونی، فشاری اعمال می کند. این نیرو را فشار خون می‌گویند و با ضربان قلب افزایش و کاهش می‌یابد.
در زمان انقباض قلب به بالاترین سطح می‌رسد. هنگامی که قلب منقبض شده تا خون را به سرخرگ‌ها وارد کند. این فشار خون انقباض قلب یا سیستولیک شماست.
هنگامی که قلب بین ضربان‌ها در حال استراحت است، فشار خون به پائین‌ترین سطح خود کاهش می‌یابد، این فشار خون فشار انبساطی یا فشار دیاستولیک نام دارد.
در یک فرد سالم، فشار انقباضی ( فشار سیستولیک ) بین ۹۰ تا ۱۲۰ میلیمتر جیوه هست و فشار انبساطی( دیاستولیک) بین ۶۰ تا ۸۰ میلیمترجیوه هست.
اینها را که کنار هم بگذاریم، فشارخون طبیعی کمی کمتر از ۱۲۰روی ۸۰ هست.
خون در تمامی سطوح بدن از طریق لوله‌های سیستم گردش خون در جریان است. در هر سیستم لوله کشی، چندین عامل می‌تواند فشار درون رگ ها را افزایش دهد:
ویژگیهای مایع در گردش
افزایش میزان مایع
یا لوله های نازک تر
بنابراین اگر خون غلیظ شود، فشار بالاتری لازم هست تا خون را هل دهد. پس قلب محکم‌تر و سخت‌تر پمپ می‌کند.
رژیم غذایی پر نمک منجر به نتیجه مشابهی می‌شود. نمک آب بیشتری را نگه می‌دارد و این مایع اضافی، حجم خون و فشار خون را بالا می‌برد
استرس و نگرانی مانند واکنش جنگ و گریز هورمون‌هایی مانند اپی نفرین و نوراپی نفرین را آزاد می‌کند که رگ‌های اصلی را منقبض کرده و مقاومت در برابر جریان خون را افزایش و فشاردر خلاف جهت را بالا می برد.
رگ‌های خونی معمولا می‌توانند این نواسانات را به راحتی تحمل کنند. فیبرهای کششی موجود در دیواره رگ‌ها آنها را مقاوم می‌کند.
عوامل خطر ایجاد فشار خون بالا
عوامل خطر در ایجاد فشار خون بالا را می‌توان به شرح زیر بیان کرد:
سن
جنس
وراثت
چاقی و اضافه وزن
رژیم غذایی
کم‌تحرکی
دیابت
عوامل اجتماعی و روانی
دخانیات
الکل
علائم فشار خون بالا
فشار خون بالا به دو دسته اولیه و ثانویه تقسیم می‌گردد. در دسته اول علت فشار خون بالا مشخص نمی‌باشد و به صورت اولیه ایجاد شده‌است. در فشار خون ثانویه افزایش فشار خون به دنبال یک بیماری دیگر اتفاق می‌افتد و آن بیماری را می‌توان به عنوان علت افزایش فشار خون در نظر گرفت که در صورت کنترل بیماری اصلی، پرفشاری خون نیز به صورت مناسب تری کنترل می‌گردد.
افرادی که مبتلا به فشار خون بالای اولیه هستند، ممکن است سال‌ها بدون علامت باشند و از بیماری خود اطلاعی نداشته باشند و زمانی متوجه بیماری خود می‌گردند که دچار علائم (مثل سردرد، تاری و اختلال دید، درد قفسه سینه، سرگیجه و تنگی نفس به هنگام فعالیت) می‌شوند که در واقع این علایم عوارض فشار خون بالاست، لذا تنها راهی که می‌توان در زمان مناسب به آن پی برد، اندازه‌گیری دوره‌ای و منظم فشار خون به وسیله دستگاه فشارسنج است.
گرفتگی رگ های خونی چگونه بوجود می آید؟
اما اگر فشار خون شما به طور منظم بالاتر از ۱۴۰ روی ۹۰ برود، آنچه که ما به آن فشارخون بالا می‌گویم و در آنجا ثابت بماند، می‌تواند مشکلات جدی ایجاد کند. زیرا کشش اضافی بر روی دیواره سرخرگ‌ها می‌تواند باعث ایجاد پارگی‌های کوچک شود.
هنگامی که بافت آسیب دیده متورم بشود، موادی مانند گلوبول های سفید خون که به این التهاب واکنش می دهند، در اطراف پارگی ها جمع می‌شوند.
چربی و کلسترول شناور در خون در کنار آنها نیز جمع می‌شوند و در نهایت پلاک خونی تشکیل می‌دهند که دیواره داخلی سرخرگ‌ها را سفت‌تر و ضخیم‌ترمی کند.
این وضعیت را گرفتگی رگ‌ها ( تصلب شریانها) می‌گویند و این می‌تواند عواقب خطرناکی داشته باشد.
اگر پلاک خونی پارگی پیدا کند، یک لخته خون در بالا پارگی ایجاد می‌شود. لخته رگ را باریکتر می‌کند. اگر لخته به اندازه کافی بزرگ باشد می‌تواند کاملا جریان خون دارای اکسیژن و مواد مغذی در حرکت به سمت سلولها را مسدود کند.
در رگ‌هایی که مواد غذایی را به قلب می‌رسانند. این پلاک های خونی می‌توانند باعث سکته قلبی شوند. هنگامی عضلات قلب از اکسیژن محروم می‌شوند، سلول های عضلانی شروع به مردن می‌کنند. اگر لخته جریان خون به سمت مغز را قطع کند، این باعث سکته مغزی می‌شود.
رگ‌های خونی که بطور خطرناکی گرفتگی دارند می توانند توسط روشی به نام آنژیوپلاستی باز شوند.
پزشکان یک لوله سیمی بافته شده به محل مسدود شده در داخل رگ می‌فرستند و سپس یک بالون خالی از باد را روی سیم قرار می دهند. هنگامی که بادکنک را باد می کنند باعث می‌شود که گرفتگی‌ها باز شوند.
گاهی اوقات یک لوله سفت و سختی به نام نام استنت در رگ کار گزارده می‌شود تا در باز نگه داشتن رگ کمک کند و بگذارد که خون آزادانه جریان یافته تا به سلول های گرسنه در طول مسیر اکسیژن بدهد.
انعطاف پذیری تحت فشار، کار سختی برای سرخرگ‌هاست. مایعی که پمپ می کنند حاوی موادی هست که می تواند چسبنده شده و ایجاد لخته کند.
قلب طبیعی سالم شما حدود ۷۰ بار در دقیقه و حداقل ۲٫۵ میلیارد بار در طول عمر متوسط می تپد
شاید به نطر برسد که این میزان فشار خون غیر قابل تحمل هست.
اما نگران نباشید، سرخرگ‌های شما کاملا آماده برای این چالش هستند.
