آنفولانزا چیست؟ علائم، درمان و تاثیر واکسن در پیشگیری از این بیماری
به‌تازگی خبر شیوع گسترده‌ی آنفلوآنزا و مرگ‌و‌میر ناشی از آن در کشور پیچیده است.
کودکان، افراد سالخورده، زنان باردار، افرادی که مبتلا به بیماری‌های مزمن هستند و کارکنان بخش مراقبت‌های بهداشتی، دربرابر ابتلا به آنفولانزا یا درگیری با مشکلات مرتبطی نظیر ذات‌الریه، برونشیت و عفونت‌های سینوس و گوش آسیب‌پذیر هستند.
در این میان، مخصوصا کودکان کمتر از دو سال از آسیب‌پذیری زیادی برخوردار هستند. کودکان دارای سن کمتر از ۶ ماه نمی‌توانند واکسن آنفلوآنزا را دریافت کنند بنابراین برای حفاظت از آن‌ها دربرابر این ویروس بهترین راه این است افرادی که در تماس با آن‌ها قرار می‌گیرند، واکسینه شوند.
افراد بزرگسال ۶۵ ساله و بالاتر، به‌علت ضعف سیستم ایمنی نسبت‌به افراد جوان‌تر سالم در معرض خطر بیشتری قرار دارند. به‌طور معمول، بیشتر مرگ‌و‌میرهای ناشی از انفولانزا و بیش از نیمی از بستری‌های مرتبط با این بیماری مربوط به افراد سالخورده است.
احتمال ابتلا به آنفلوآنزای شدید در زنان باردار و نیز زنانی که طی دو هفته‌ی قبل از ابتلا به بیماری زایمان کرده‌اند، نسبت‌به زنان غیرباردار بیشتر است. احتمال بروز عوارض ناشی از این بیماری در افرادی که دچار مشکل سلامتی مزمن مانند موارد زیر هستند، بیشتر است:
علائم شایع آنفولانزا چیست؟
علائم آنفلوآنزا معمولا نسبت‌به علائم سرماخوردگی به‌طور ناگهانی‌تر بروز می‌کند. این علائم شامل تب، لرز، سرفه، گلودرد، آبریزش بینی، درد بدن و عضلات، سردرد و خستگی می‌شود.
علائم کمتر شایع آن استفراغ و اسهال است. احتمال بروز اسهال و استفراغ در کودکانی که دچار آنفلوآنزا می‌شوند، بیشتر است. تمام افرادی که به آنفلوآنزا مبتلا می‌شوند، تب را تجربه نمی‌کنند.
اگر فکر می‌کنید دچار آنفلوآنزا شده‌اید:
در خانه بمانید، استراحت کنید و از تماس با دیگران بپرهیزید، مگر اینکه نیاز به مراقبت‌های پزشکی داشته باشید. برای پیشگیری از انتشار آنفلوآنزا، تا حداقل ۲۴ ساعت پس از فروکش کردن تب، از تماس با دیگران خودداری کنید.
درمورد علائم هشداردهنده و جدی‌تر مرتبط با عوارض ناشی از آنفلوآنزا دقت کنید. این علائم در کودکان شامل موارد زیر می‌شوند:
- تنفس سریع یا مشکل
- کبود شدن رنگ پوست
- کج‌خلقی شدید
- تب همراه‌با بثورات پوستی
- عدم تعامل
- عدم نوشیدن مایعات
- علائمی که بهبود پیدا کرده اما سپس با تب و سرفه‌ی شدیدتر عود می‌کنند
علائم خطرناک در بزرگسالان شامل موارد زیر می‌شوند:
- دشواری تنفس
- درد یا فشار در ناحیه‌ی قفسه‌ی سینه یا شکم
- سرگیجه یا گیجی
- استفراغ شدید یا مداوم
- علائمی که بهبود پیدا کرده اما سپس با تب و سرفه‌ی شدیدتر عود می‌کنند
تفاوت سرماخوردگی و آنفلوانزا (برای مشاهده تصویر در اندازه بزرگ‌تر، روی آن کلیک کنید)
درمان آنفولانزا چگونه است؟
سازمان غذا و داروی آمریکا در سال ۲۰۱۸، پس از ۲۰ سال، داروی جدیدی برای آنفلوآنزا تأیید کرد: بالوزاوير ماربوكسيل. داروی جدید به سه داروی ضدویروسی موجود برای درمان آنفلوآنزا اضافه شد: اسلتامیویر، پرامیویر و زانامیویر.
داروهای ضدویروسی موجب کاهش علائم آنفلوآنزا شده و طول مدت بیماری را کاهش می‌دهند.
این داروها، داروهای تجویزی هستند که به شکل‌های مختلفی مانند قرص‌ها، مایعات، پودر استنشاقی و محلول وریدی ارائه می‌شوند و پزشک گزینه‌ی مناسب را برای بیمار تجویز می‌کند.
این داروها ممکن است عوارض جانبی نیز داشته باشند.
یک موضوع مهم این است که باید مصرف داروها را زود آغاز کرد زیرا مطالعات نشان می‌دهند که آن‌ها بهترین عملکرد را طی دو روز نخست بیماری دارند.
به‌خاطر داشته باشید که آنتی‌بیوتیک‌ها در درمان آنفلوآنزا مؤثر نیستند، پس از مصرف خودسرانه‌ی این داروها برای درمان آنفلوآنزا پرهیز کنید.
پیشگیری از ابتلا به آنفلوآنزا
علاوه‌بر واکسیناسیون، اقدامات پیشگیرانه‌ی روزمره مهم هستند.
از افرادی که بیمار شده‌اند دوری کنید و نکات بهداشتی مانند شستن مکرر دست‌ها را رعایت کنید.
بهترین زمان واکسن آنفلوآنزا قبل از شروع انتشار بیماری در جامعه است، زیرا پس از واکسیناسیون حدود دو هفته طول می‌کشد تا آنتی‌بادی‌ها در بدن ایجاد شده و محافظت در برابر آنفلوآنزا حاصل شود.
واکسن آنفلوآنزای امسال تا چه حد با ویروس مطابقت دارد؟
سویه‌های زیادی از دو نوع ویروس آنفلوآنزا وجود دارند (A و B) که انسان‌ها را آلوده می‌کنند.
به‌منظور اینکه واکسن‌های آنفلوآنزا برای فصل آنفلوآنزا آماده شوند، کارشناسان باید ماه‌ها قبل از آغاز فصل شیوع درمورد آن تصمیم بگیرند.
از آن‌جایی که سویه‌های این ویروس به‌سرعت تغییر می‌کنند، واکسن با سویه‌ی ویروس آنفلوآنزا تطابق کامل ندارد.
اسکات اپرسون از مرکز مدیریت و پیشگیری بیماری (CDC) می‌گوید که واکسن امسال تطابق خوبی دارد و دربرابر سویه‌های H1N1 و H3N2 که در حال گردش هستند، محافظت فراهم می‌کند.
حتی زمانی‌که یک واکسن مطابقت خوبی داشته باشد، نحوه‌ی تولید آن ممکن است عملکردش را محدود کند.
بیشتر واکسن‌ها با استفاده از تخم‌مرغ به‌عنوان محیط کشت تولید می‌شوند که ممکن است موجب تغییر ویروس شود و بر عملکرد واکسن تأثیرگذار باشد.
در جریان فصل شیوع آنفلوآنزا، کارشناسان نمونه‌های ویروس را که در گردش هستند، مورد مطالعه قرار می‌دهند تا دریابند که واکسن تا چه حد در برابر آن ویروس‌ها محافظت می‌کند.
آن‌ها از این اطلاعات برای تصمیم‌گیری درمورد ساخت واکسن بعدی استفاده می‌کنند.
امسال بیشتر واکسن‌ها در برابر دو سویه‌ی A (H1N1 و H3N2) و دو سویه‌ی B محافظت می‌کنند.
تمام دوزهای معمول واکسن‌های آنفلوآنزای امسال چهارگانه هستند، یعنی در برابر چهار سویه محافظت می‌کنند.
مرکز مدیریت و پیشگیری بیماری می‌گوید همچون دیگر واکسن‌ها، واکسنی که برای آنفلوآنزا ساخته می‌شود، کامل نیست ولی در جمعیت عمومی، خطر بیماری را از ۳۰ درصد به ۶۰ درصد کاهش می‌دهد.
اخیرا مؤسسه‌ی ملی بهداشت آمریکا ۸ میلیون دلار اعتبار اولیه را در اختیار دانشگاه جورجیا قرار داده است تا واکسنی را توسعه دهد که بتواند چندین سویه‌ای از ویروس آنفلوآنزا را در یک دوز واحد پوشش دهد. این دانشگاه دراین‌زمینه درحال همکاری با ۱۴ دانشگاه دیگر است.
چه کسانی نباید واکسن آنفلوآنزا دریافت کنند؟
افرادی که طی ۶ هفته پس از واکسیناسیون قبلی آنفلوآنزا دچار سندرم گیلن‌باره شده باشند، نباید واکسینه شوند؛ همچنین کسانی که دارای آلرژی شدید و مرگ‌بار به یکی از اجزای واکسن هستند.
